Türk Hukuku' nda vatandaşlık başvuru koşulları 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu ile 5490 Sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu' nda düzenlenmiştir. Söz konusu düzenlemeler uyarınca mevzuata uygun şekilde yapılan vatandaşlık başvurularının kabulü gerekirken takdir yetkisi ile ret kararı verildiğini de görmekteyiz.

Vatandaşlık başvurusunun reddine itiraz ve iptal davası, Türk Vatandaşlığı başvurusunun reddi ile karşılaşan yabancıların başvurabileceği hukuki imkânlardandır.

Bu süreçlerin sağlıklı ilerleyebilmesi için alanında uzman avukatlara başvurmak gerekir.

Türk vatandaşlığı başvurusu, yurt içinde valilikler bünyesindeki il nüfus müdürlüklerine yapılır. Yurtdışında ise dış temsilciliklere yapılır. Başvuru için belirtilen tüm şartlar sağlanmalı ve belgeler de eksiksiz olarak toplanmalıdır.

Başvurunun verildiği yer, önincelemeyi yaparak herhangi bir eksiklik olup olmadığını inceler. Burada herhangi bir sorun çıkmadığı takdirde, dosya Emniyet Müdürlüğü’ ne gönderilir ve başvurucunun hakkında arşiv taraması yapılır. Arşiv taramasının neticesi de rapor olarak dosyaya eklenir ve dosya İçişleri Bakanlığına gönderilir.

Başvuru hakkında verilen karar mutlaka başvuru sahibine tebliğ edilir. İdareden ret kararı alan kişi ise bu karara karşı itiraz ve dava yoluna gidebilir.

5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’nda vatandaşlık kazanma yolları ve bunların şartları belirtilmiştir. Hangi madde için başvurulduysa o maddenin şartlarının sağlanması gerekir. Örneğin; Türk vatandaşlığının evlenme yoluyla kazanılmasının şartları, 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun 16.maddesinde düzenlenmiştir. İlgili şartlardan herhangi birinin olmaması, vatandaşlık başvurusunun reddi sebebidir.

(1) Bir Türk vatandaşı ile evlenme doğrudan Türk vatandaşlığını kazandırmaz. Ancak bir Türk vatandaşı ile en az üç yıldan beri evli olan ve evliliği devam eden yabancılar Türk vatandaşlığını kazanmak üzere başvuruda bulunabilir. Başvuru sahiplerinde; 

a)Aile birliği içinde yaşama,

b)Evlilik birliği ile bağdaşmayacak bir faaliyette bulunmama

şartları aranır.

. 

Türk Vatandaşlığı Kanunu'nun 16. Maddesindeki tüm şartlar mevcut olduğu halde idare eksik inceleme ve değerlendirme sonucunda ret kararı verebilir. Telafisi güç ve imkansız zararlara uğramasını önlemek için verilen karara karşı itiraz ve dava yoluna gidilebilir.

Vatandaşlık başvurusunun reddi halinde, başvurucunun ret kararına karşı itiraz etme hakkı vardır. İtiraz mercii Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’ dür. İtiraz süresi, kararın kişiye tebliğinden itibaren 60gündür. Müdürlük, itirazı 30 gün içinde karara bağlar.

İdareye itirazda bulunmaktan bir sonuç alınamazsa, idare mahkemesinde iptal davası açılması gerekir. İdare mahkemesinde iptal davası açabilmek için önce itirazda bulunmaya gerek yoktur. Başvurusu reddedilen kişi ister doğrudan da dava açabilir.

AVUKAT ASİLE BETÜL KOÇ

İletişim: 0532 380 61 44